فارسیتیروئید یک غده ی پروانه ای شکل است که در جلوی گردن و دقیقا زیر سیب گلو قرار دارد. این غده، یکی از اجزای سیستم پیچیده ی غدد درون ریز است. سیستم غدد درون ریز را می توان مسئول هماهنگی بسیاری از فعالیت های بدن دانست. غده ی تیروئید هورمون هایی را تولید می کند که وظیفه ی تنظیم کردن سوخت و ساز بدن را بر عهده دارند.
زمانی که تیروئید شما هورمون زیاد (پرکاری تیروئید) و هورمون بسیار کمی (کم کاری تیروئید) تولید کند، مشکلات عدیده ای برای بدن ایجاد خواهد شد.
در این مقاله قرار است درباره تیروئید و جراحی بینی برای افرادی که تیروئید دارند صحبت کنیم. در ابتدا بهتر است توضیح مختصری در مورد انواع تیروئید و علائم آن به شما بدهیم سپس به بررسی چگونگی تداخل تیروئید و جراحی بینی می پردازیم
پرکاری تیروئید
در شرایط پرکاری تیروئید، غده ی تیروئید بیش از اندازه هورمون تولید می کند که این اختلال ۱% از زنان جهان را درگیر نموده و در مردان کمتر شایع است.
بیماری گریوز(Graves) متداول ترین دلیل پرکاری تیروئید است و ۷۰% بیماران پرکاری تیروئید به آن مبتلا هستند. ندول یا گره تیروئید (اختلالی که به آن گواتر گره ای سمی یا گواتر چندگره ای هم گفته می شود) هم ممکن است باعث شود که غده بیش از اندازه هورمون تولید کند.
علائم پرکاری تیروئید
- بی قراری
- عصبی بودن
- ضربان قلب بالا
- تحریک پذیری
- تعریق زیاد
- لرزش بدن
- اضطراب
- مشکل خواب
- پوست نازک
- مو و ناخن شکننده
- ضعف عضلات
- کاهش وزن
- چشم های برآمده (در موارد بیماری گریوز)
شناسایی پرکاری تیروئید
برای بررسی ابتلا به بیماری تیروئید، میزان هورمون تیروئید (تیروکسین یا T4) و هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH(Thyroid-stimulating hormone)) در خون سنجیده می شود. غده ی هیپوفیز، TSH را به منظور تحریک تیروئید برای تولید هورمون ترشح می کند. میزان بالای تیروکسین و TSH کم، نشان دهنده پرکاری تیروئید است.
ممکن است پزشک شما ید رادیواکتیو را به صورت خوراکی به شما بدهد یا آن را تزریق نموده و سپس، میزان ترشحات غده ی تیروئید را اندازه گیری کند. تیروئید ید را مصرف می نماید تا هورمون های خود را تولید کند. مصرف زیاد ید رادیواکتیو توسط تیروئید نشان دهنده ی پرکاری تیروئید است. رادیواکتیویته به سرعت از بین می رود و برای اکثر افراد بی خطر می باشد.
درمان پرکاری تیروئید
در درمان پرکاری تیروئید، غده ی تیروئید از بین رفته یا راه تولید هورمون های آن مسدود می شود.
- داروهای ضدتیروئید مثل متی مازول (تاپازول)((Methimazole (Tapazole) مانع تولید هورمون های تیروئید می شوند.
- سطح بالایی از ید رادیواکتیو به غده ی تیروئید آسیب می رساند. بیمار، ید رادیواکتیو را به شکل قرص مصرف می کند. غده ی تیروئید همزمان با جذب ید، ید رادیاکتیو را نیز جذب می نماید که به غده آسیب می زند.
- برای برداشتن غده ی تیروئید می توان از طریق جراحی اقدام کرد.
بیمارانی که به روش های ید رادیواکتیو یا جراحی، غده ی تیروئید خود را از دست می دهند، دچار کم کاری تیروئید خواهند شد و روزانه باید هورمون تیروئید مصرف کنند.
کم کاری تیروئید
کم کاری تیروئید دقیقا برعکس پرکاری تیروئید است. در این بیماری، غده ی تیروئید به میزان کافی هورمون ترشح نمی کند.
بیماری کم کاری تیروئید معمولا بر اثر بیماری هاشیموتو(Hashimoto’s disease: بیماری که در آن، سیستم ایمنی بدن غده ی تیروئید را مورد حمله قرار داده و باعث بروز مشکلاتی می شود.)، جراحی پرکاری تیروئید (و حذف غده) یا آسیب ناشی از درمان رادیواکتیو به وجود می آید.
علائم کم کاری تیروئید
تولید هورمون تیروئید به میزان کم منجر به نشانه هایی می شود. از جمله:
- خستگی
- خشکی پوست
- افزایش حساسیت به سرما
- مشکلات حافظه
- یبوست
- افسردگی
- چاقی
- ضعف
- کند شدن ضربان قلب
- کما
شناسایی و درمان کم کاری تیروئید
پزشک از شما آزمایش خون خواهد گرفت تا میزان TSH و سطح هورمون تیروئید را بررسی نماید. سطح بالای TSH و مقدار کم تیروکسین می تواند به این معنی باشد که تیروئید شما کم کار است. این مقادیر همچنین ممکن است نشان دهنده ی این باشد که غده ی هیپوفیز شما TSH بیشتری را ترشح کرده و سعی دارد غده ی تیروئید را برای تولید هورمونش تحریک نماید.
درمان اصلی کم کاری تیروئید مصرف قرص هورمون تیروئید است. البته دوز مناسب آن اهمیت بالایی دارد زیرا مصرف زیاد هورمون تیروئید باعث بروز علائم پرکاری تیروئید می شود.
آیا تیروئید و جراحی بینی با هم تداخل ایجاد می کنند؟
تیروئید و جراحی بینی تا حدی با هم تداخل دارند به طوری که انجام جراحی بینی برای بیمارانی که دچار پرکاری تیروئید هستند می تواند خطرناک باشد. و لازم است قبل از انجام جراحی با مصرف دارو پرکاری تیروئید در این افراد کنترل گردد . بیماران تیروئید کم کار به مواد بیهوشی حساسیت دارند زیرا باعث افت فشار و توقف نبض آنها می شود و به هوش آمدن شان را به تاخیر می اندازد. این بیماران، تحمل از دست دادن خون و دیگر استرس ها را ندارند. تنش هایی مانند عفونت، جراحی یا زخم، بیمار را به اغمای میگزدم(Myxedema: بیماری ناشی از کمبود هورمون های تیروئیدی که باعث متورم شدن و پف کردن صورت، به خصوص زیر چشم ها می شود. کمای میگزدم زمانی رخ می دهد که عملکرد مغز در اثر کاهش طولانی مدت هورمون های تیروئیدی در خون کاهش یابد.) همراه با موارد زیر می برد.
- اختلالات روانی
- کاهش دم و بازدم
- کاهش دمای بدن
- افت فشار خون
- کاهش ضربان قلب
- کاهش سدیم خون
برای رفع این شرایط، خون بیمار باید گرم و سینتروئید و استروئید به او تزریق شود. بعلاوه، بیمار باید در بخش مراقبت های ویژه بستری شده و زیر دستگاه تنفسی قرار بگیرد تا ترکیبات خون وی اصلاح شود.
بیماران تیروئیدی که مایل به انجام جراحی بینی هستند، باید تحت نظارت پزشک خود آزمایش های خون و متابولیک را به طور کامل انجام دهند تا وجود یا عدم وجود هرگونه مشکل برای انجام جراحی مشخص شود. چنانچه در جواب این آزمایشات مشکلی مشاهده گردد، این مشکل باید قبل از اقدام به جراحی بینی با روش ها و داروهای مناسب برطرف شود زیرا در غیر اینصورت، خسارات جبران ناپذیری به بار خواهد آمد.
